Da li obeležavanje datuma oslobođenja gradova u Drugom svetskom ratu čini te gradove slobodnim? Pod apsolutnom vlašću Srpske napredne stranke i njenih koalicionih partnera, danas o slobodnim gradovima u Srbiji ne možemo govoriti. Oni su pre okupirani, ali nećemo reći i zarobljeni, da ne bismo prizivali terminologiju institucija poput Svetske banke, jer to nije leksika koja bi bila na strani ljudi. Po nama, gradovima i opštinama se upravlja krizom države i kriminalnom vlašću, kojima su razorena sva politička prava građana ove zemlje i svaka demokratska institucija koja čini politički poredak republike.
Da li obeležavanje datuma oslobođenja gradova u Drugom svetskom ratu ima samo simboličku vrednost i značaj prisećanja važnih datuma iz istorije narodnooslobodilačke borbe i, u tom smislu, edukativnu funkciju? Samo delimično, jer se obeležavanjem ovih slobodarskih datuma danas u Beogradu i u Novom Sadu radi još nešto. Ovi datumi su izabrani i zbog simboličkog naboja, ali se značenje gradi i u sadašnjosti. Ono što je potrebno danas, jeste slobodan grad – grad koji je oslobođen upravljanja kriminalne vlasti.
A da li je to slučaj koji važi za oba ova grada, dva najveća u Srbiji, u kojima se datumi oslobođenja obeležavaju? U Beogradu, 20. oktobar kao dan oslobođenja grada, uzet je za dan održavanja skupštine opozicionog političkog pokreta „Ne davimo Beograd“ na kojoj je doneta kolektivna odluka o izlasku ovog pokreta na naredne izbore. Istorijska simbolika je zadržana i oživljena aktom kojim se direktno i organizacijski interveniše u trenutni poredak, u stvarnost okupiranog grada danas, organizovanim političkim delovanjem na smeni uzurpatorske vlasti.
U Novom Sadu, 23. Oktobar, dan oslobođenja grada, osmišljen je kao dan održavanja antifašističkog skupa koji organizuje neformalna organizacija „Antifašistički front 23. oktobar“, i koja poziva građane na obnavljanje ideje antifašizma danas. Istovremeno je u tom pozivu na događaj jasno naznačila da skup nikako nije predizborni. Tačnije, skupom se građanima i građankama Novog Sada garantuje da on neće bilo kome poslužiti kao predizborni i zato su opet! na novosadskim manifestacijama stranačka obeležja i obeležja političkih organizacija eksplicitno zabranjena.
Kada znamo da je jedan od nosećih spinova vlasti dezavuisanje opozicije i svake političke organizacije čija je politika prema vlasti jasno definisana distancom prema njoj, a izbori najaktuelniji događaj i akcija o kojoj se raspravlja na političkoj sceni ovog trenutka, jer je u njima viđen način za smenu kriminalne vlasti, postavlja se pitanje o kakvoj se politici u Novom Sadu radi. Za razliku od dosadašnjih, ovaj skup je najavljen kao politički, ali u pitanju je politika koja se jasno distancira od izbora, pa se postavlja pitanje da li se ovde radi o politici vlasti, pošto su, očigledno, izbori problem opozicije? Da li je u pitanju rad vlasti kojim se depolitizuje i dezavuiše sadašnji trenutak u kojem je njena smena, mnogi bi se složili, prioritet? Sasvim sigurno nije u pitanju smena novosadske vlasti, a zapravo specifične koalicije koja je i antifašistička u delu koji u njoj predstavlja Liga socijademokrata Vojvodine, koja, opšte je poznato, baštini vrednost koja je u osnovi ovog skupa. Međutim, Liga socijaldemokrata Vojvodine ovu kohabitaciju pokušava predstaviti ne kao političku, već kao komunalnu, i koja treba da je na polzu svakog građanina i građanke Novog Sada koji radije želi živeti u čistom i uređenom gradu nego se zapitati kako se njime politički upravlja. A ono što je najgore, upravo zbog ovakvih kohabitacija, građani i građanke Novog Sada imaju utisak da žive u opozicionom gradu, slobodnom i slobodarskom, već oslobođenom, kao što se i ovaj skup održava „u središtu slobodnog Limana“, odakle se, kao sa slobodne teritorije, šalje poruka svima drugima. Stoga se stiče utisak da i ne postoji interes da se istorijska simbolika dana oslobođenja oživi borbom protiv okupatora, odnosno protiv aktuelne vlasti u ovom trenutku. Drugim rečima, značaj i težina političke situacije i predizbornog trenutka tendenciozno se ignoriše, a ne tek ostavlja po strani.
Zato govorimo o dva oktobra, o dva istorijska datuma iste ujedinjene borbe za slobodne gradove u prošlosti, koji su sasvim različitim političkim agendama u sadašnjosti razdvojeni.
Branka Ćurčić, GKP
